GIÁO LÝ THIỀN TÔNG VIỆT NAM
✍️ Mục lục: GIÁO LÝ THIỀN TÔNG VIỆT NAM – Quyển 1
✨PHẦN I – GIÁO LÝ CĂN BẢN
📘CHƯƠNG 21
PHẬT TÁNH KHÔNG PHẢI LÀ LINH HỒN, TÂM LINH HAY Ý THỨC
I. GIỚI THIỆU
Trong quá trình tìm hiểu Phật pháp, nhiều người thường hiểu lầm rằng Phật Tánh là linh hồn, là tâm linh, là ý thức hay linh thức tồn tại sau khi chết. Những khái niệm này thường xuất phát từ tôn giáo khác hoặc từ quan niệm mê tín dân gian.
Phật Tánh – theo Thiền Tông – là Thể Thanh Tịnh, sáng suốt, bất sanh bất diệt, vốn sẵn có nơi mỗi Người. Nhưng tuyệt đối không phải là một “thực thể sống động” tồn tại sau khi thân xác tan rã.
Chương này sẽ làm rõ sự khác biệt giữa Phật Tánh và các khái niệm: linh hồn, tâm linh, ý thức – để Người tu Thiền không lầm đường.
II. PHÂN BIỆT PHẬT TÁNH VỚI LINH HỒN, TÂM LINH, Ý THỨC
Linh Hồn Là Gì?
Là một khái niệm phổ biến trong các tôn giáo thần linh.
Linh hồn được xem như một thực thể phi vật chất – có thể rời thân, đầu thai, lên thiên đàng hay xuống địa ngục.
Linh hồn thường được gán là “cái ta thật” – sống mãi sau khi chết.
Tâm Linh Là Gì?
Là khái niệm nói về cảm giác thiêng liêng, huyền bí, cảm nhận được cái vô hình.
Tâm linh có thể bao gồm cả việc thấy vong, ma, thần, hoặc “năng lượng siêu hình”.
Thường gắn với bói toán, cúng kiếng, cầu cơ, đồng bóng, thần cảm.
Ý Thức (Consciousness)
Là trạng thái nhận biết của bộ não.
Bao gồm: biết suy nghĩ, cảm giác, ký ức, tính toán, nhận thức đúng sai.
Ý thức hoạt động mạnh khi con người còn sống – và mất đi khi não ngưng hoạt động.
⇒ Cả ba khái niệm trên đều thuộc về Tánh Người – đều là sản phẩm của Ngũ uẩn (sắc, thọ, tưởng, hành, thức) – không phải Phật Tánh.
III. PHẬT TÁNH LÀ GÌ?
Phật Tánh Là Thể Thanh Tịnh – Không Sanh – Không Diệt
Phật Tánh không hình tướng, không màu sắc, không vị trí.
Không suy nghĩ, không nhớ, không cảm xúc – mà chỉ là Biết thanh tịnh.
Phật Tánh không phải thần linh, không linh hồn, không có bản ngã.
Phật Tánh Không Tham – Không Ghét – Không Giận
Không tạo nghiệp, không chấp nhận quả báo.
Không điều khiển ai, không cứu rỗi ai.
Tự nó là “cái Biết sáng suốt” – không làm gì cả.
Phật Tánh Không “Tồn Tại” Như Một Thực Thể
Người đời tưởng Phật Tánh là linh hồn bất tử – đó là sai.
Phật Tánh không mang tính cách cá nhân, không có trí nhớ riêng.
Khi chưa nhận ra, Phật Tánh bị che lấp bởi Tánh Người.
IV. VÌ SAO KHÔNG ĐƯỢC ĐỒNG NHẤT PHẬT TÁNH VỚI CÁC THỨ KHÁC?
Vì Nếu Lầm Thì Sẽ Mê
Lầm Phật Tánh là linh hồn → tưởng có ta thật → không thoát luân hồi.
Lầm Phật Tánh là tâm linh → dễ tin vào thần thánh, vong linh → đi lệch Thiền Tông.
Lầm Phật Tánh là ý thức → tưởng suy nghĩ là giác ngộ → càng tu càng xa Phật Tánh.
Vì Các Thứ Kia Đều Biến Hoại – Chỉ Phật Tánh Mới Bất Sanh Diệt
Linh hồn (nếu có) cũng thay đổi, chuyển hóa theo nghiệp lực.
Tâm linh là cảm giác – không có thật tướng.
Ý thức thuộc về thân vật lý – tan biến khi thân chết.
Vì Pháp Thiền Tông Cốt Là Nhận Ra Phật Tánh – Không Mê Theo Cảm Giác
Không dùng giác quan, không dùng tư tưởng để “thấy” Phật Tánh.
Không mong cảm ứng, linh cảm, hào quang, “năng lượng”.
Chỉ nhận ra cái Biết thanh tịnh đang hằng hữu nơi mình – chính là Phật Tánh.
V. LÀM SAO NHẬN RA PHẬT TÁNH?
Bằng Trí Tuệ Giác Ngộ – Không Phải Cảm Giác
Phải dứt toàn bộ suy nghĩ, cảm xúc, ý niệm cá nhân.
Không cần thấy ánh sáng, không cần cảm giác an lạc, không cần “xuất hồn”.
Chỉ cần buông sạch – thì cái Biết sẵn có hiện ra.
Bằng Việc “Không Theo” Các Tánh Người
Không theo Tham – Sân – Si – Mạn – Nghi.
Không theo lý luận, tranh cãi, phân tích.
Không cầu gặp Phật, gặp tổ, gặp cảnh giới siêu hình.
Bằng Việc Sống Bình Thường Nhưng Không Vọng Tưởng
Làm mọi việc như người bình thường – nhưng không bị vọng cuốn đi.
Biết rõ từng khởi niệm – mà không bám nó.
“Tỉnh Biết” như nhiên – không phải trạng thái tâm lý.
VI. KẾT LUẬN
Phật Tánh là cái Biết thanh tịnh vốn sẵn nơi mỗi Người – không phải là linh hồn, không là tâm linh, không là ý thức. Các thứ kia thuộc về Tánh Người – sinh ra từ duyên nghiệp – có hình tướng hay trạng thái – nên đều sanh diệt, biến đổi.
✍️ Mục lục: GIÁO LÝ THIỀN TÔNG VIỆT NAM – Q 1 👉 Xem tiếp
