Tử Thư Ai Cập – Book of The Dead

Nhà chức trách Ai Cập chia sẻ loạt ảnh chụp cuộn giấy cói cổ đại mang tên Tử thư, phát hiện gần đây ở Saqqara, Live Science hôm 23/2 đưa tin. 10 ảnh chụp hé lộ nhiều hình minh họa các vị thần và khung cảnh ở thế giới bên kia, cũng như ghi chép hơn 2.000 năm tuổi.

Nhóm khảo cổ phát hiện cuộn giấy cói Tử thư bên trong một quan tài ở ngôi mộ gần Kim tự tháp bậc thang Djoser và công bố phát hiện hôm 14/1 nhân Ngày khảo cổ Ai Cập, nhưng đây là lần đầu tiên họ chia sẻ ảnh chụp cuộn giấy với công chúng. Người Ai Cập cổ đại thường chôn Tử thư cùng với người chết. Tuy nhiên, tên gọi của cuộn giấy chỉ loạt ghi chép mà người Ai Cập cho là có thể dẫn dắt người chết ở thế giới bên kia.

Cuộn giấy cói dài 16 m được tìm thấy ở Saqqara vào tháng 5/2022. Cuộn giấy chứa các chương từ Tử thư. Gần đây, cuộn giấy được khôi phục và dịch sang tiếng Arab trước khi trưng bày ở Bảo tàng Ai Cập tại Cairo. Ghi chép trên cuộn giấy được viết bằng chữ thầy tu, kiểu chữ bắt nguồn từ chữ tượng hình.

Cuộn giấy cói nằm trong quan tài của một người đàn ông tên Ahmose. Tên gọi của người đàn ông được nhắc tới khoảng 260 lần trên cuộn giấy. Ahmose sống vào khoảng năm 300 trước Công nguyên, gần với thời gian bắt đầu vương triều Ptolemy. Một nhóm nhà nghiên cứu tiến hành công tác bảo tồn để có thể mở cuộn giấy cói.

Ngôi mộ của Ahmose nằm ở phía nam Kim tự tháp bậc thang xây cho Djoser, pharaoh trị vì từ năm 2630 đến năm 2611 trước Công nguyên ở Vương triều thứ ba. Dù kim tự tháp này được xây rất lâu trước thời đại của Ahmose, việc phát hiện ngôi mộ của ông ở đó không quá bất ngờ bởi người Ai Cập cổ đại thích được chôn gần kim tự tháp của các pharaoh đã qua đời từ lâu.

Cuộn giấy cói được viết bằng mực đen và đỏ. Chất lượng chữ viết hé lộ người viết là một chuyên gia. Dù kích thước cuộn giấy khá lớn, có những bản dài hơn khai quật ở Ai Cập. Ví dụ, cuộn giấy cói Tử thư hiện nay trưng bày ở Bảo tàng Anh dài tới 37 m.

Bức ảnh này chụp cuộn giấy cói chưa mở ở nơi trưng bày tại Bảo tàng Ai Cập, Cairo.

Ghi chép trong Tử thư đi kèm nhiều hình minh họa. Hình ảnh này dường như mô tả Osiris, vị thần Ai Cập cổ đại cai quản thế giới bên kia.

Bức ảnh trên mô tả chi tiết hơn thần Osiris. Thần Osiris ngồi trên ngai trong khi đeo vương miện Atef. Có nhiều đồ hiến tế ở phía sau vị thần cùng với nhân vật có thể là Ammit, nữ thần sẵn sàng ăn thịt bất cứ ai không đáng được đầu thai.

Hình ảnh mô tả đồ cúng tế và một cặp đôi đang vái lạy các nữ thần Ai Cập. Cặp đôi này có thể là Ahmose và vợ ông. Nhóm nghiên cứu không biết nhiều về Ahmose, như suy đoán ông đủ giàu để ghi chép tỉ mỉ Tử thư.

Một số cảnh minh họa nằm ở đoạn này của Tử thư. Ở góc ngoài cùng bên trái, con bò được dắt đi đâu đó có thể là vật cúng tế. Nhiều ảnh mô tả những chiếc thuyền, có thể dùng để chở người ở thế giới bên kia.

Ảnh chụp cận cảnh trên có hình Ammit ngồi trước Osiris. Trong thần thoại Hy Lạp, trái Tim của người chết được cân với chiếc lông của Maat, vị thần tượng trưng cho sự thật, công lý và trật tự. Nếu người chết làm nhiều việc xấu trong đời, trái Tim họ sẽ nặng hơn sợi lông và Ammit sẽ ăn thịt họ.