GIÁO LÝ THIỀN TÔNG VIỆT NAM

✍️ Mục lục: GIÁO LÝ THIỀN TÔNG VIỆT NAM – Quyển 1

✨PHẦN I – GIÁO LÝ CĂN BẢN

📘CHƯƠNG 22
THÂN VÀ TÁNH NGƯỜI – SỰ VẬN HÀNH VÀ GIỚI HẠN

I. GIỚI THIỆU

Trong pháp môn Thiền Tông, để nhận ra Phật Tánh, Người tu cần hiểu rõ sự hoạt động của “Thân và Tánh Người”. Đây chính là bộ máy vận hành của con Người khi sống tại Trái Đất – gồm phần vật lý và phần vô hình tạm thời cấu thành nhân cách con Người. Nếu không hiểu rõ thân và Tánh Người thì Người tu sẽ lầm Phật Tánh với các hoạt động của Tánh Người – dẫn đến tu sai, hành sai và không thể Giải Thoát.

Chương này sẽ trình bày cấu trúc, cơ chế vận hành và giới hạn của Thân và Tánh Người – để Người tu biết phân biệt rõ ràng và tiến đến chỗ nhận ra Phật Tánh của chính mình.

II. CẤU TẠO VÀ HOẠT ĐỘNG CỦA THÂN NGƯỜI

Thân Người Là Gì?

• Là cấu trúc vật lý bằng đất, nước, gió, lửa – được hình thành theo duyên nghiệp luân hồi.
  • Có đầy đủ lục căn (mắt, tai, mũi, lưỡi, thân, ý) để tiếp nhận và phản ứng với thế giới.
  • Là cái vỏ bọc hữu hạn – chỉ tồn tại vài chục năm rồi tan rã.

Các Bộ Phận Chính Trong Thân Người

• Não bộ: nơi xử lý thông tin, tư duy, ghi nhớ, tưởng tượng.
  • Tim và hệ tuần hoàn: đưa máu nuôi cơ thể.
  • Lục căn: tiếp nhận tín hiệu từ ngoại cảnh.
  • Hệ thống vận hành bởi điện từ âm dương của Trái Đất.

Hoạt Động Của Thân Người

• Tiếp nhận dữ liệu bằng mắt, tai, mũi, lưỡi, thân.
  • Não xử lý thông tin → sinh ra tư duy → hành động.
  • Bị chi phối bởi cảm xúc, bản năng sinh tồn, và thói quen nghiệp lực.

⇒ Thân Người chỉ là một bộ máy – là “nhà trọ” để Phật Tánh tạm cư ngụ mà trải nghiệm nhân quả luân hồi.

III. CẤU TẠO VÀ HOẠT ĐỘNG CỦA TÁNH NGƯỜI

Tánh Người Là Gì?

• Là cái “thần thức” vận hành trong thân – gồm Tham, Sân, Si, Mạn, Nghi – và các tính cách như vui, buồn, thương, ghét, mừng, lo.
  • Là bản ngã – “ta” biết, “ta” cảm, “ta” hành động.
  • Tánh Người nằm trong phần vô hình – được cấu thành từ Nghiệp lực – có thể tách rời khỏi thân sau khi chết.

Các Thành Phần Của Tánh Người

• Ngũ uẩn: sắc, thọ, tưởng, hành, thức – là năm nhóm vận hành tạo nên ảo tưởng về “cái ta”.
  • Tập khí, bản năng, thói quen tích lũy từ vô lượng kiếp.
  • Nghiệp lực chi phối tư tưởng, hành vi, sở thích.

Hoạt Động Của Tánh Người

• Khi lục căn tiếp xúc trần cảnh → Tánh Người khởi phân biệt → yêu-ghét, giận-hờn, si mê.
  • Tánh Người luôn phản ứng theo cảm xúc, dục vọng, bản năng sinh tồn.
  • Tánh Người tưởng rằng mình là chủ nhân – nên sinh ra chấp ngã, tranh giành, tạo nghiệp.

⇒ Tánh Người là ảo tánh – có sanh, có diệt – là cái làm Người mãi trôi lăn trong Luân hồi sinh tử.

IV. GIỚI HẠN CỦA THÂN VÀ TÁNH NGƯỜI

Không Thoát Khỏi Vô Thường

• Thân già – bệnh – chết – tan rã không điều khiển được.
  • Tánh Người thay đổi liên tục – vui đó rồi buồn, thương đó rồi ghét.
  • Cả Thân lẫn Tánh Người đều bị chi phối bởi duyên nghiệp và thời gian.

Không Thể Giải Thoát

• Thân thì là “của đất trả cho đất”.
  • Tánh Người thì là “của nghiệp trả cho nghiệp”.
  • Cả hai đều thuộc “Pháp sanh diệt” – không thể tự trở về Phật Giới.

Bị Chi Phối Bởi Nghiệp Lực Trói Buộc

• Tánh Người tạo nghiệp → nghiệp dẫn tái sanh.
  • Mỗi lần sanh ra là một lần mang theo nghiệp báo mới → tiếp tục luân hồi.
  • Không thể dùng Tánh Người để tu ra khỏi Tánh Người.

V. VAI TRÒ CỦA THÂN VÀ TÁNH NGƯỜI TRONG TU TẬP

Là Phương Tiện Để Nhận Ra Phật Tánh

• Thân Người là công cụ tạm – để học hỏi, hành pháp, quay về.
  • Tánh Người là “màn che” – nếu biết, có thể gỡ bỏ để thấy được Phật Tánh.
  • Không chối bỏ thân – không diệt Tánh Người – mà nhận rõ để không bị mê.

Cần Quán Sát Mọi Khởi Niệm

• Mọi cảm xúc, tư tưởng – đều từ Tánh Người – phải biết rõ chúng không thật.
  • Không chạy theo – không đè nén – mà chỉ “Tỉnh Biết” mọi vận hành.
  • Thấy rõ thân là máy, tánh là dòng chương trình – còn mình là người Biết (Phật Tánh).

Không Chấp Ngã – Không Theo Tánh

• Không đồng hóa mình với thân xác.
  • Không nhận các cảm giác – tư tưởng là “ta”.
  • Buông bỏ mọi “cái ta” – thì cái Biết thanh tịnh mới hiện ra.

VI. KẾT LUẬN

Thân và Tánh Người là hai phần cấu thành sự sống tại Trái Đất – nhưng đều là giả tạm. Thân bị giới hạn bởi vật lý – Tánh bị trói buộc bởi nghiệp lực. Người tu Thiền Tông phải thấy rõ: thân là nhà trọ, Tánh Người là bộ máy – còn Phật Tánh mới là chủ thật.

Khi không còn đồng hóa mình với thân – cũng không còn theo Tánh Người – thì ánh sáng Phật Tánh sẽ hiển lộ. Chính đó là con đường giác ngộ và Giải Thoát đích thực.

✍️ Mục lục: GIÁO LÝ THIỀN TÔNG VIỆT NAM – Q 1 👉 Xem tiếp