Lịch sử Phật Giáo Việt Nam

Vị trí: Phố Chùa Một Cột, quận Ba Đình, Hà Nội.
Ðặc điểm: Chùa có kiến trúc độc đáo, được tạo dáng như một bông sen cách điệu từ dưới nước vươn lên.
Chùa Một Cột có tên chữ là Diên Hựu (phúc lành dài lâu) được xây dựng vào năm 1049 thời vua Lý Thái Tông. Tương truyền khi ấy vua Lý Thái Tông đã cao tuổi mà chưa có con trai nên nhà vua thường đến các chùa để cầu tự. Một đêm ông chiêm bao thấy Đức Phật Quan Âm hiện lên đài hoa sen ở một hồ nước hình vuông phía tây thành Thăng Long, tay bế đứa con trai trao cho nhà vua.
Ít lâu sau hoàng hậu sinh con trai. Nhà vua cho dựng chùa Một Cột có dáng dấp như đã thấy trong giấc mơ để thờ Phật Quan Âm.
Chùa Một Cột là một Quốc tự, liên quan tới vua sáng lập triều Lý, được xây dựng gần khu vực Tử Cấm thành, hàng tháng cứ rằm, mồng một vua đến đặt lễ cầu phúc.
Theo sử sách, chùa được xây lần thứ nhất năm 1049: “Mùa đông tháng 10 dựng chùa Diên Hựu.
Trước đây vua chiêm bao thấy Phật Quan Âm ngồi trên toà sen, dắt vua lên toà. Khi tỉnh dậy vua nói với bề tôi, có người cho là điềm không lành. Có nhà sư Thiền Tuệ khuyên vua làm chùa, dựng cột đá ở giữa đất, làm toà sen của phật Quan Âm như đã thấy ở trong mộng. Cho các nhà sư đi xung quanh tụng kinh cầu nhà vua sống lâu. Vì thế gọi là chùa Diên Hựu (phúc lành dài lâu). Năm 1070 mùa xuân tháng giêng năm Thần Võ thứ 2, vua viết chữ Phật dài 1 trượng 6 thước khắc vào phiến đá”. 

Lần xây dựng thứ hai vào năm 1105, vua tu bổ chùa Diên Hựu: “Mùa thu tháng 9 làm hai ngọn tháp chỏm trắng ở chùa Diên Hựu… Bấy giờ vua chữa lại chùa đẹp hơn chùa cũ, đào hồ Liên Hoa Ðài gọi là hồ Linh Chiểu. Ngoài hồ có hành lang chạm vẽ chung quanh, ngoài hành lang lại đào hồ”. Bích trì đều bắc cầu vồng để đi qua. Trước sân chùa xây Bảo Tháp. Trước khi vào chùa còn có một phương đình bằng đá xanh cao 8 trượng (khoảng 26m) trước cổng chùa. Chùa là một cụm
kiến trúc bề thế, có ý tưởng độc đáo và thẩm mỹ đẹp đã bị chiến tranh tàn phá, trở thành um tùm rậm rạp thời giặc Minh”.
Thông qua nhiều tài liệu cổ cho biết chiếc cột thần kỳ cao tới 20m, trong đó có bia Sùng Diện Linh ở chùa Long Ðọi Nam Hà do Binh bộ thượng thư Nguyễn Công Bật viết đã mô tả và ghi chép tỷ mỷ việc xây tiếp chùa Một Cột: “Mở cửa chùa Diên Hựu tại vườn tây. Dấu vết theo quy mô thủa trước, lo toan Thánh ý ngày nay. Ðảo hồ thơm Linh Chiểu, giữa hồ trồi lên cột đá. Trên cột đá có một cánh hoa sen ngàn cánh xoè ra. Trên hoa dựng ngôi đền đỏ sẫm. Trong đền đặt pho tượng sắc vàng, ngoài hồ có hành lang bao bọc. Ngoài hành lang lại có hồ Bích Trì, bắc cầu cong đi lại, ở sân trước hai cầu bên tả hữu xây bảo tháp lưu ly…”.

Đây là một công trình kiến trúc sáng tạo kết hợp không gian kiến trúc có nhịp điệu cao thấp gồm điêu khắc đá, hội hoạ, chạm vẽ hành lang, mặt nước là biểu tượng văn hoá, nghệ thuật cao, tính dân tộc đậm nét. Chùa đã bị huỷ hoại, xây dựng lại nhỏ hơn so với nguyên mẫu, nhắc lại ở đây một thời đã có một cụm kiến trúc độc đáo. Hiện nay chùa Một Cột được khách thập phương trong và ngoài nước tới cầu nguyện và tham quan

---

✨3. Quần thể di tích danh thắng Yên Tử

Quần thể di tích danh thắng Yên Tử, tọa lạc tại tỉnh Quảng Ninh, là một trong những trung tâm Phật giáo lớn và linh thiêng nhất Việt Nam. Nơi đây không chỉ nổi tiếng với phong cảnh hữu tình mà còn là biểu tượng của Phật giáo Trúc Lâm, với lịch sử gắn liền với vị vua – sư Phật Hồng Trần Nhân Tông.

Quần thể di tích danh thắng Yên Tử

Quần thể Yên Tử gồm nhiều công trình kiến trúc, chùa chiền và tháp cổ, với Chùa Đồng là điểm cao nhất. Du khách có thể đi cáp treo hoặc đi bộ qua những con đường mòn huyền bí để khám phá. Mỗi mùa Xuân, hàng ngàn tín đồ và du khách thập phương đổ về đây hành hương, tạo nên một không khí tâm linh nhộn nhịp, sôi động. Yên Tử không chỉ là điểm đến tâm linh mà còn là nơi hội tụ vẻ đẹp tự nhiên, lịch sử và văn hóa đặc sắc của dân tộc.

Quần thể chùa Hương, hay còn gọi là Hương Sơn, là một trong những điểm du lịch tâm linh nổi tiếng tại Việt Nam, thuộc địa phận huyện Mỹ Đức, thành phố Hà Nội. Được biết đến là “Nam Thiên Đệ Nhị Động”, quần thể chùa Hương nổi tiếng với khung cảnh thiên nhiên hùng vĩ, yên bình và các công trình kiến trúc độc đáo mang đậm nét văn hóa tâm linh truyền thống.

Quần thể chùa Hương bao gồm nhiều ngôi chùa, am, đình và động nằm rải rác trên các sườn núi và dọc theo dòng sông Yến. Hành trình đến chùa Hương thường bắt đầu bằng một chuyến đi thuyền trên sông Yến, qua những cảnh quan thiên nhiên tươi đẹp, dẫn lối tới các địa điểm tâm linh như chùa Thiên Trù, chùa Hương Tích, và nhiều địa danh khác.

Quần thể chùa Hương

Chùa Hương không chỉ là nơi hành hương của người Phật tử mà còn thu hút du khách bởi vẻ đẹp thiên nhiên, sự yên bình và linh thiêng. Mỗi năm, vào mùa lễ hội từ tháng Giêng đến tháng Ba âm lịch, hàng ngàn người dân và du khách đổ về đây để cầu nguyện, chiêm bái và khám phá vẻ đẹp của quần thể chùa Hương.

---

✨5. Quần thể chùa Bái Đính

Quần thể chùa Bái Đính tọa lạc tại xã Gia Sinh, huyện Gia Viễn, tỉnh Ninh Bình, Việt Nam, là một trong những quần thể chùa lớn và nổi tiếng nhất Đông Nam Á. Được biết đến với sự kết hợp hài hòa giữa kiến trúc truyền thống và hiện đại, chùa Bái Đính không chỉ là một trung tâm Phật giáo quan trọng mà còn là điểm đến thu hút hàng triệu du khách mỗi năm.

Chùa Bái Đính bao gồm khu chùa cũ và khu chùa mới. Khu chùa mới, xây dựng từ năm 2003, nổi tiếng với nhiều kỷ lục như tượng Phật bằng đồng lớn nhất Đông Nam Á, dãy hành lang La Hán dài nhất châu Á, và quả chuông lớn nhất Việt Nam. Nằm trên một khuôn viên rộng lớn, quần thể chùa Bái Đính là sự kết hợp tuyệt vời giữa vẻ đẹp thiên nhiên hùng vĩ của núi rừng Ninh Bình và kiến trúc chùa chiền tráng lệ.

Quần thể chùa Bái Đính

Chùa Bái Đính thu hút du khách không chỉ bởi quy mô lớn và kiến trúc ấn tượng mà còn bởi không gian tâm linh sâu lắng và yên bình. Đây là nơi tổ chức nhiều sự kiện Phật giáo quan trọng và là điểm hành hương tâm linh cho người dân cả nước. Mỗi mùa Xuân, lễ hội chùa Bái Đính diễn ra sôi nổi, thu hút hàng ngàn tín đồ Phật tử và du khách thập phương.

---

✨5. Chùa Bà Tây Ninh

Chùa Bà Tây Ninh, hay còn gọi là Chùa Bà Ngọc Hoàng, là một trong những ngôi chùa nổi tiếng tại tỉnh Tây Ninh, Việt Nam. Nằm ở phía Bắc thị trấn Hòa Thành, chùa Bà Tây Ninh không chỉ là điểm đến tâm linh quan trọng đối với người dân địa phương mà còn thu hút du khách từ khắp nơi đến thăm quan và chiêm bái.

Chùa Bà Tây Ninh được biết đến với kiến trúc đặc sắc, pha trộn giữa nét truyền thống và hiện đại. Điểm nổi bật nhất của chùa là bức tượng Bà Ngọc Hoàng, được xem là biểu tượng của sự thịnh vượng và may mắn. Chùa còn lưu giữ nhiều hiện vật văn hóa, pho tượng và tác phẩm nghệ thuật giá trị.

Chùa Bà Tây Ninh

Nơi đây không chỉ là trung tâm tâm linh mà còn là điểm hội tụ của văn hóa và lịch sử địa phương. Hàng năm, chùa Bà Tây Ninh thu hút hàng ngàn lượt khách hành hương, đặc biệt trong những dịp lễ lớn. Chùa không chỉ là nơi để chiêm bái, cầu nguyện mà còn là điểm đến để tìm hiểu về văn hóa tâm linh và trải nghiệm sự yên bình, tĩnh lặng.

---

✨6. Chùa Linh Ứng Bãi Bụt – Đà Nẵng

Chùa Linh Ứng Bãi Bụt, tọa lạc trên bán đảo Sơn Trà, thành phố Đà Nẵng, là một trong ba ngôi chùa Linh Ứng nổi tiếng của Đà Nẵng. Ngôi chùa được biết đến với kiến trúc hài hòa giữa truyền thống và hiện đại, nằm ở vị trí đắc địa với tầm nhìn hướng ra biển cả, tạo nên một khung cảnh hùng vĩ và bình yên.

Điểm nhấn của chùa Linh Ứng Bãi Bụt là bức tượng Phật Quan Âm cao 67 mét, được coi là một trong những bức tượng Phật Quan Âm cao nhất Việt Nam. Tượng Phật đứng sừng sững trên núi, nhìn ra biển, tượng trưng cho sự bình an và hạnh phúc.

Chùa Linh Ứng Bãi Bụt – Đà Nẵng

Bên cạnh kiến trúc và tượng Phật, chùa Linh Ứng Bãi Bụt còn nổi tiếng với khuôn viên rộng lớn, yên tĩnh, được trang trí bằng nhiều cây xanh và hồ sen, tạo nên một không gian tâm linh thanh tịnh, là nơi lý tưởng cho việc tu tập và thiền định.

Ngôi chùa này không chỉ thu hút người dân địa phương mà còn là điểm đến tâm linh hấp dẫn đối với du khách trong và ngoài nước. Nơi đây không chỉ là một địa điểm tâm linh, mà còn là điểm ngắm cảnh tuyệt vời, nơi du khách có thể chiêm ngưỡng vẻ đẹp thiên nhiên của bán đảo Sơn Trà và biển Đà Nẵng.

---

✨7. Chùa Thiên Mụ

Nổi tiếng với phong cảnh nước non hữu tình, chùa Thiên Mụ là biểu tượng linh thiêng gắn liền với vùng đất cố đô Huế từ xưa đến nay. Sở hữu một khung cảnh hữu tình vô cùng nên thơ và trữ tình, thường là nguồn cảm hứng cho các tác phẩm văn học nghệ thuật và bản nhạc tình ca thời nay.

Chùa được xây dựng vào thời vua Chúa Nguyễn Hoàng năm 1601, là nơi cất giữ long mạch của đất nước lúc bấy giờ. Qua nhiều năm trùng tu và xây dựng lại, ngày nay chùa Thiên Mụ là điểm thu hút khách du lịch với công trình kiến trúc cổ đại đặc trưng.

Chùa Thiên Mụ

Người ta tuyên truyền rằng đây là nơi các cặp đôi yêu nhau không nên đến vì mỗi lần đến thì chuyện tình cảm của cặp đôi đó đều không thành. Tuy chưa có ai có thể xác minh được lời nguyền này nhưng đây là điều cấm kỵ bạn nên cân nhắc nếu như có ý định cùng người yêu đến đây. Tọa lạc nằm gần sông Hương nên nếu có dịp đến đây một lần, hãy đi vào thời điểm chiều tối để có cơ hội được ngắm hoàng hôn trên sông Hương tuyệt đẹp.

---

✨8. Chùa Bửu Long

Đây là ngôi chùa Phật giáo rộng nhất tại Việt Nam, có kiến trúc độc lạ đậm nét Thái Lan. Chùa Bảo Long được xây dựng vào năm 1942 và được trùng tu lại vào năm 2007, là ngôi chùa đẹp nhất tại TP Hồ Chí Minh nằm ở khu vực phía Tây sông Đồng Nai Quận 9. Tuy ngôi chùa có tọa lạc tại thành phố nhưng xung quanh bao phủ là rừng cây xanh, không gian thoáng mát đem giúp an ủi tâm hồn của những tín đồ tín ngưỡng khi đến đây.

Ngôi chùa nổi tiếng với nét kiến trúc độc đáo, là sự kết hợp hài hòa giữa văn hóa tín ngưỡng Ấn Độ và Thái Lan. Sử dụng tone màu chủ đạo là trắng và vàng với chi tiết đỉnh chóp nhọn là điểm thu hút khách du lịch mỗi khi đến đây. Trải qua nhiều năm tu sửa nhưng vẫn giữ được nét cổ điển, nguy nga tráng lệ của ngôi chùa tạo nên một bức tranh điêu khắc sống động. Chùa Bửu Long đã được National Geographic bình chọn là 1 trong 10 ngôi chùa đẹp nhất thế giới vào năm 2019.

Chùa Bửu Long

---

✨9. Chùa Vĩnh Nghiêm tại Bắc Giang và Sài Gòn

💥Chùa Vĩnh Nghiêm Sài Gòn

Chùa Vĩnh Nghiêm, tọa lạc tại Quận 3, thành phố Hồ Chí Minh (Sài Gòn), là một trong những ngôi chùa lớn và nổi tiếng tại miền Nam Việt Nam. Được xây dựng vào năm 1964, chùa Vĩnh Nghiêm không chỉ là một trung tâm Phật giáo quan trọng mà còn là điểm đến tâm linh thu hút đông đảo du khách và tín đồ Phật tử.

Kiến trúc của Chùa Vĩnh Nghiêm pha trộn giữa phong cách truyền thống Việt Nam và kiến trúc hiện đại. Điểm đặc biệt của chùa là tháp chuông cao 7 tầng, nổi bật giữa khuôn viên rộng lớn, cùng với bức tượng Phật Thích Ca Mâu Ni lớn đặt trong khuôn viên. Chùa còn lưu giữ nhiều hiện vật quý giá và là nơi tổ chức nhiều hoạt động tâm linh, văn hóa Phật giáo.

Chùa Vĩnh Nghiêm

Chùa Vĩnh Nghiêm cũng nổi tiếng với khu vườn yên tĩnh, nơi du khách có thể tìm thấy sự yên bình và thư giãn, cũng như chiêm ngưỡng nghệ thuật điêu khắc Phật giáo. Mỗi năm, chùa thu hút hàng ngàn lượt khách tham quan, đặc biệt vào những dịp lễ lớn như Tết Nguyên Đán và Lễ Phật Đản.

Chùa Vĩnh Nghiêm không chỉ là một biểu tượng tâm linh mà còn là một phần quan trọng của di sản văn hóa và lịch sử tại Sài Gòn, phản ánh sự giao thoa và hòa quyện giữa truyền thống và hiện đại trong tâm thức người Việt.

✨10. Chùa bà Châu Đốc

Với những người dân miền Tây, chùa bà Châu Đốc là địa điểm hành hương quá quen thuộc và nổi tiếng với nhiều khách du lịch tin vào tâm linh. Đây là vùng đất nổi tiếng tâm linh, là điểm chiêm bái cho những tín đồ tín ngưỡng phương xa thường xuyên lui tới. Sở hữu những công trình kiến trúc đẹp, tôn nghiêm đã thu hút hàng trăm khách du lịch hằng năm đến đây để cầu may, cầu tài và cầu cho một cuộc sống bình an.

Chùa bà Châu Đốc

---

✨Những nghi lễ Phật giáo tại Việt Nam

Phật giáo tại Việt Nam đa dạng với nhiều nghi lễ đặc trưng, phản ánh sự kết hợp hài hòa giữa tín ngưỡng truyền thống và ảnh hưởng từ Phật giáo Đông Á. Dưới đây là một số nghi lễ tiêu biểu:

• Lễ Vu Lan (Lễ Báo Hiếu): Đây là một trong những nghi lễ quan trọng nhất, diễn ra vào tháng 7 âm lịch hàng năm. Lễ Vu Lan là dịp để mọi người bày tỏ lòng biết ơn và báo hiếu với cha mẹ, ông bà. Trong ngày này, người Phật tử thường đến chùa để cầu nguyện, thả hoa đăng trên sông và thực hiện nghi thức “cài hoa hồng”.

• Lễ Phật Đản (Lễ mừng sinh nhật Đức Phật): Được tổ chức vào ngày 15 tháng 4 âm lịch hàng năm, Lễ Phật Đản kỷ niệm ngày sinh của Đức Phật Thích Ca Mâu Ni. Trong ngày này, các ngôi chùa được trang hoàng lộng lẫy, tổ chức lễ hội, rước kiệu, cầu nguyện và đọc kinh.

• Lễ An Vị (Lễ đặt Phật vào chùa): Lễ An Vị là nghi thức đặt tượng Phật vào điện chùa hoặc bất kỳ không gian thờ cúng nào khác. Đây là nghi lễ trang nghiêm, thể hiện sự tôn kính và trọng thị đối với Phật.

• Lễ Hội Chay (Lễ Hội Phật giáo): Đây là các lễ hội diễn ra ở nhiều ngôi chùa trên khắp cả nước, nơi mọi người tham gia các hoạt động tâm linh như nghe pháp thoại, học kinh, thiền định và ăn chay.

• Nghi lễ Sám Hối: Được thực hiện vào ngày rằm và mùng một hàng tháng âm lịch, nghi lễ sám hối là dịp để người Phật tử tự kiểm điểm, sám hối những lỗi lầm và nguyện làm lành, tránh ác.

• Nghi lễ Thọ Bát Quan Trai: Đây là nghi lễ mà trong đó các tín đồ Phật giáo nhận lấy bát quan trai (tám điều luật đạo đức) để thực hành trong một ngày, nhằm rèn luyện bản thân và tuân theo lối sống giản dị, thanh tịnh.