GIÁO LÝ THIỀN TÔNG VIỆT NAM
✍️ Mục lục: GIÁO LÝ THIỀN TÔNG VIỆT NAM – Quyển 2
⭐️PHẦN I – 28 CHƯƠNG GIÁO LÝ THIỀN TÔNG VIỆT NAM
📕CHƯƠNG 20
KHÔNG THEO VỌNG – KHÔNG CHẤP MỘT PHÁP NÀO: CỐT LÕI CỦA THIỀN TÔNG
I. GIỚI THIỆU
Thiền Tông là pháp môn dạy trực tiếp vào Tánh Biết thanh tịnh, vốn sẵn nơi mỗi Người. Do đó, Thiền Tông không đi theo con đường học hỏi tri thức, không trụ vào hình tướng hay giáo điều nào cả. Điều căn bản nhất được nhấn mạnh xuyên suốt trong Thiền Tông là:
→ Không theo Vọng
→ Không chấp một pháp nào
Chương này sẽ giải thích rõ ý nghĩa, vai trò, và cách ứng dụng của hai nguyên lý cốt lõi này trong hành trình tu Thiền Tông.
II. KHÔNG THEO VỌNG LÀ GÌ?
- “Vọng” trong Thiền Tông là chỉ cho những thứ do bộ óc con người suy nghĩ, tưởng tượng ra – bao gồm tư tưởng, tình cảm, cảm xúc, phân biệt, nhận xét, v.v…
- Những thứ này được gọi là “vọng tưởng”, vì chúng không thật, chỉ là sản phẩm của hệ điều hành Tánh Người (thân + bộ óc).
- “Theo vọng” là khi Người bị cuốn theo những suy nghĩ ấy – tin vào nó, làm theo nó, đồng hóa mình với nó.
- “Không theo vọng” là khi Người nhận ra tất cả những suy nghĩ khởi lên chỉ là vọng tưởng, không phải mình – từ đó không bị nó kéo đi.
- Khi không theo vọng, Người trở lại với trạng thái Biết nguyên thủy – không lời, không suy nghĩ, không dính mắc.
➤ Đây chính là trạng thái của Phật Tánh.
III. KHÔNG CHẤP MỘT PHÁP NÀO LÀ GÌ?
- “Pháp” ở đây nghĩa rộng: tất cả mọi hình thức, quan điểm, giáo lý, nghi thức, hành trì… trong và ngoài Phật giáo.
- “Chấp pháp” là khi Người xem một điều gì đó là tuyệt đối, là cứu cánh, là chân lý duy nhất, rồi dính mắc vào đó – từ đó sinh ra tranh chấp, bảo vệ cái mình tin.
- Thiền Tông không phủ nhận các pháp – nhưng nhấn mạnh rằng tất cả các pháp đều là phương tiện tạm thời, không có pháp nào là cứu cánh.
- Cái cứu cánh là Phật Tánh – mà Phật Tánh thì không nằm trong bất kỳ pháp nào, không lời, không hình, không tướng.
- Do đó, Thiền Tông dạy: “Không chấp một pháp nào” – để Người vượt qua tất cả hình thức, trở lại với Tánh Biết thanh tịnh.
IV. VAI TRÒ CỦA HAI NGUYÊN LÝ TRONG HÀNH TRÌNH GIÁC NGỘ
- Người tu Thiền Tông không cần tích lũy kiến thức, không cần nắm bắt pháp môn, mà cần buông bỏ vọng tưởng và mọi dính mắc pháp.
- Khi buông hết vọng – thì tâm trở nên tĩnh lặng.
Khi không chấp pháp – thì tâm trở nên rộng mở, không còn phân biệt.
- Chính trong sự tĩnh lặng, rộng mở đó – Tánh Biết thanh tịnh tự hiển lộ.
➤ Không cần tìm kiếm Phật ở đâu, Người chỉ cần buông hết mọi vọng tưởng và chấp pháp – là Phật Tánh hiện bày.
V. LÝ DO PHẢI TU THEO PHÁP MÔN NÀY MỚI GIẢI THOÁT ĐƯỢC
- Tất cả các pháp khác (niệm Phật, trì chú, quán tưởng…) đều là phương tiện, vẫn còn trụ vào một pháp nhất định.
- Chừng nào còn trụ – là còn dính.
- Còn dính – là còn tạo nghiệp.
- Còn tạo nghiệp – thì còn luân hồi.
- Chỉ khi Người tu đến mức không còn theo vọng, không còn chấp pháp – thì tâm hoàn toàn thanh tịnh, không tạo thêm nghiệp → Giải Thoát.
VI. VÍ DỤ CỤ THỂ
- Người tu niệm Phật nghĩ rằng cứ niệm mãi là thành Phật → bị dính vào một pháp.
- Người học Thiền cứ phân tích “ngộ là gì”, “Tánh là gì” → bị dính vào lời và lý luận.
- Người hành trì nghi lễ, tụng kinh nhiều mà vẫn còn sân si, mê tín → vì chưa thoát vọng và còn chấp pháp.
➤ Người tu Thiền Tông khi nhận ra được Tánh Biết – thì sống giữa đời mà không theo vọng, không chấp pháp – sống tự tại, an nhiên.
VII. KẾT LUẬN
“Không theo vọng – Không chấp một pháp nào” là chiếc chìa khóa then chốt để mở cánh cửa Giải Thoát trong Thiền Tông.
Người muốn Giác Ngộ không phải học cho nhiều, tu cho cực – mà phải thấy rõ vọng tưởng nơi mình, không theo nó, không đồng hóa với nó. Đồng thời, buông hết mọi pháp, mọi niềm tin, mọi nghi thức – thì Phật Tánh tự hiển lộ.
Chính điều này làm cho Thiền Tông trở thành pháp môn đặc biệt – không dành cho số đông, mà chỉ dành cho những Người có trí tuệ lớn và căn cơ sâu dày.
✍️ Mục lục: GIÁO LÝ THIỀN TÔNG VIỆT NAM – Q2 👉 Xem tiếp
